Hỏi: Theo quy định của pháp luật hiện hành, có trường hợp nào mà cả hai tự nguyện quan hệ tình dục nhưng người kia vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?
Đáp: Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), trường hợp giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi (dù họ tự nguyện) sẽ cấu thành Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Đối với tội danh này, khung hình phạt thấp nhất sẽ bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
- Có tính chất loạn luân.
- Làm nạn nhân có thai.
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lên.
- Tái phạm nguy hiểm.
Nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
- Có tổ chức.
- Nhiều người hiếp một người.
- Đối với người dưới 10 tuổi.
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Ngoài hình phạt nêu trên, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Căn cứ khoản 1 Điều 145 Bộ luật Hình sự, người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong trường hợp họ tự nguyện thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lên.
- Có tính chất loạn luân.
- Làm nạn nhân có thai.
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
Nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
Ngoài hình phạt nêu trên, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.